Cục diện 'như một sòng bạc' của ngành vận tải container đường biển - P1

Trước đây, quy mô đội tàu ngày càng tăng của các hãng, kích cỡ các con tàu đóng mới được cho là tiêu chí để đánh giá sự phát triển của ngành vận tải container đường biển. Tuy nhiên, những ngày này, các "siêu tàu" container đạng vận hành trên các tuyến thương mại nhộn nhịp nhất thế giới lại có vẻ giống như "ông kễnh" ngáng đường kế hoạch, viễn cảnh của nhiều hãng tàu.

2 năm tới, các hãng tàu container sẽ phải đương đầu với những thách thức do suy giảm thương mại toàn cầu, giá nhiên liệu leo thang, thực trạng năng lực khai thác tăng cao, không đồng bộ với tăng trưởng cầu vận tải. Những thách thức này đang làm suy yếu viễn cảnh về sự phục hồi của ngành sau gần một thập kỷ phát triển tương đối phù hợp và dần đi vào ổn định.
 

Nguy cơ "thừa" những con tàu tỷ đô

Nền tảng của thương mại toàn cầu chính là các lô hàng container chất đầy quần áo, đồ điện tử, phụ tùng sản xuất và nhiều mặt hàng tiêu dùng được vận chuyển trên khắp các đại dương. Nhưng kể từ năm 2019, chi phí để vận chuyển những mặt hàng như vậy có thể tăng mạnh khi các cơ quan chức năng trong ngành đang kêu gọi chủ tàu dùng nhiên liệu sạch và đắt tiền hơn.

Một số tính toán cho thấy, để đáp ứng quy định mới về nhiên liệu sạch, các hãng tàu sẽ chịu tổng chi phí lên đến 10 tỷ USD mỗi năm. Dù cần tìm cách đẩy phần phát sinh này cho những chủ hàng thanh toán, các hãng tàu vẫn phải chấp nhận chịu một phần chi phí để giữ chân khách.
 

Trước khủng hoảng tài chính 2008, động lực quan trọng thúc đẩy quá trình toàn cầu hoá chính là các con tàu container vận chuyển đa dạng hàng hoá. Hàng năm, cầu vận chuyển đường biển tăng trung bình 8%. Với mức tăng như vậy, các chủ tàu yên tâm để liên tục chi hàng tỷ USD mua về những con tàu mới.

Những thói quen mua sắm như vậy đã tạo ra thực trạng thừa công suất chuyên chở. Với tốc độ bàn giao tàu mới như hiện nay, phải 2 năm sau, thị trường mới hấp thụ hết lượng sức chở bổ sung mới. Điều này có nghĩa là bên cạnh mức chi phí nhiên liệu cao hơn, thực trạng thừa cung thị trường nhiều khả năng sẽ khiến cho cước vận tải trên các tuyến thương mại lớn nhất lình xình dưới mức hòa vốn.

Ảnh hưởng bởi suy giảm thương mại

Trước thực tế nền kinh tế Trung Quốc đang giảm tốc và nguy cơ lượng hàng bị ảnh hưởng từ chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, các hãng tàu đã điều chỉnh giảm cho dự báo cả năm của họ.

Phát biểu trong một hội thảo nhà đầu tư, ông Soren Skou - Giám đốc điều hành Tập đoàn A.P. Moller-Maersk AS, nhà khai thác vận chuyển container lớn nhất thế giới tính theo sức chở - cho biết: “Chúng tôi ghi nhận rõ rằng tăng trưởng kinh tế thế giới đang trên đà suy giảm. Những mắt xích tăng trưởng yếu cụ thể là ở Trung Quốc và châu Âu. Nếu như tăng trưởng chung trong năm 2018 là từ 3,7% đến 3,8% thì trong năm 2019 tăng trưởng chỉ còn khoảng 1-3%”.
 

Maersk, hãng tàu lớn nhất thế giới có trụ sở tại Copenhagen (Đan Mạch), cho rằng thị trường năm 2019 sẽ phụ thuộc vào những bất định đáng kể do thương mại toàn cầu có thể sẽ gặp thêm nhiều trở ngại.

Maersk cũng quan ngại quy định mới từ Tổ chức Hàng hải Thế giới (IMO) trong việc cắt giảm phát thải lưu huỳnh “sẽ khiến cho chi phí nhiên liệu tăng mạnh”. Cũng về câu chuyện này, các chuyên gia trong ngành dự báo quy định của IMO về phát thải lưu huỳnh sẽ khiến các hãng tàu gánh thêm khoản phí nhiên liệu tăng thêm 1/3 so với trước đây.
 

Trong một báo cáo mới được công bố, nhà phân tích David Kerstens của Ngân hàng đầu tư Jefferies đã cắt giảm mục tiêu của ngân hàng này đối với cổ phiếu Maersk, một phần chính là do tầm nhìn rất thận trọng trong năm 2019 của hãng tàu lớn nhất thế giới này.

Mặc dù Jeffferies kỳ vọng Maersk sẽ thu được từ khách hàng khoản tiền 2 tỷ USD chi phí bổ sung liên quan đến vấn đề nhiên liệu, những diễn biến khó lường trong cuộc cạnh tranh giá cước giữa các hãng tàu vẫn là yếu tố rủi ro chính và có khả năng kích hoạt làn sóng hợp nhất thứ tư trong ngành. Một số hãng tàu nhỏ châu Á vốn đang thua lỗ và gặp khó khăn về tài chính có thể sẽ phải tái cấu trúc.
 

Trong một buổi phỏng vấn gần đây với Nhật báo phố Wall, ông Jeremy Nixon - Giám đốc Điều hành hãng tàu Ocean Network Express (ONE) của Nhật Bản - cũng đã trao đổi xung quanh câu chuyện phí nhiên liệu rằng: “Phí nhiên liệu tăng cao là một vấn đề rất lớn và diễn biến này sẽ khiến cho cước vận chuyển tăng đột biến. ONE đang cố gắng chuyển dần gánh nặng chi phí này cho khách hàng nhưng chúng tôi vẫn chưa thực hiện việc này hiệu quả cho lắm”.

Đang là thời điểm then chốt trong năm để các hãng tàu quyết định nội dung cước vận chuyển. Những cuộc đàm phán về hợp đồng vận chuyển hàng năm đang được các hãng tiến hành với các khách hàng lớn nhất của họ, bao gồm những tên tuổi như Walmart, Home Depot, Amazon.com hay Target.
 

Còn tại một báo cáo mới được công bố vào cuối tháng 2 vừa qua, hãng tư vấn AlixPartners đưa ra những con số cụ thể hơn về tình hình giá cước vận chuyển, cụ thể, các hãng có hàng chạy tuyến Á - Âu phải tăng mức phụ phí nhiên liệu lên thêm 40% để đạt được kết quả tài chính khả quan, con số này cho hàng đi trên tuyến xuyên Thái Bình Dương là 33%.

Khi ngành vận tải container đường biển vẫn đang tiếp tục phát triển về lượng, trong thời gian gần đây các hãng tàu đang cố gắng triển khai nhiều công nghệ mới để vận chuyển hàng hóa nhanh hơn và dịch chuyển sang sử dụng các tàu không người lái. Nhưng không phải thử nghiệm nào cũng hoàn toàn suôn sẻ, và trong tương lai, chúng ta rồi sẽ chứng kiến ít doanh nghiệp trong ngành hơn so với hiện tại.

XEM TIẾP PHẦN 2